อวัยวะกรองสำคัญของร่างกายเป็นอวัยวะภายในที่มีขนาดใหญ่ที่สุด ทำหน้าที่คัดกรองเลือดจากระบบทางเดินอาหารก่อนส่งไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีบทบาทในการกำจัดสารพิษ แปรสภาพยา ผลิตน้ำดีเพื่อช่วยย่อยไขมัน รวมถึงสังเคราะห์โปรตีน วิตามิน และปัจจัยที่ช่วยให้เลือดแข็งตัว จุดเด่นคือสามารถฟื้นตัวได้หากบาดเจ็บเพียงเล็กน้อย อย่างไรก็ตาม หากต้องทำงานหนักจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมซ้ำ ๆ ทุกวัน ความเสี่ยงต่อการอักเสบ พังผืด และแม้แต่โรคร้ายแรงจะเพิ่มขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

พลโทอภิชิต สุเสถียร ผู้บัญชาการกองทัพภาคที่ 3 และผู้อำนวยการศูนย์บรรเทาสาธารณภัยกองทัพภาคที่ 3 (ประเทศไทย) ระบุว่า หลายคนเข้าใจผิดว่ามีเพียงแอลกอฮอล์เท่านั้นที่เป็นอันตราย แต่ความจริงแล้วพฤติกรรมประจำวันอีกหลายอย่างก็ทำให้ระบบกรองของร่างกายทำงานหนักเกินไป และอาจนำไปสู่การอักเสบเรื้อรังหรือโรคร้ายแรงได้

ด้วยเหตุนี้ การตรวจสุขภาพเป็นประจำเพื่อคัดกรองภาวะผิดปกติในระยะเริ่มต้น และการรับวัคซีนตามคำแนะนำแพทย์ จึงเป็นกุญแจสำคัญในการดูแลสุขภาพระยะยาว

6 พฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงอย่างยิ่ง

1) ใช้ยา อาหารเสริม และสมุนไพรโดยไม่จำเป็น
แม้จะติดฉลากว่า “จากธรรมชาติ” สมุนไพรบางชนิดก็อาจส่งผลเสียต่อการทำงานของร่างกายได้ การใช้ยาหรืออาหารเสริมต่อเนื่องโดยไม่จำเป็นทำให้ระบบต้องทำงานหนัก เสี่ยงต่อการอักเสบจากยา ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้เสมอ

2) สัมผัสสารเคมีและสารพิษ

สารกำจัดศัตรูพืช เคมีภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือสารพิษอย่างพาราควอตและสารหนู อาจเข้าสู่ร่างกายผ่านอาหารได้ รวมถึงผักผลไม้ที่มีสารตกค้าง การล้างทำความสะอาดอย่างถูกวิธีและเลือกผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยจึงสำคัญมาก

3) น้ำหนักเกินและภาวะอ้วน
ไขมันส่วนเกินสามารถสะสมจนเกิดภาวะไขมันพอกและพัฒนาเป็นการอักเสบเรื้อรัง กลุ่มเสี่ยงได้แก่ผู้ที่น้ำหนักเกิน เป็นเบาหวาน ควรลดอาหารไขมันสูง โดยเฉพาะไขมันทรานส์ และออกกำลังกายสม่ำเสมอ

4) ดื่มแอลกอฮอล์และเครื่องดื่มหวานอัดลมมากเกินไป

แอลกอฮอล์เป็นปัจจัยเสี่ยงที่รู้กันดี คำแนะนำทั่วไปคือ ผู้หญิงไม่ควรเกินไวน์ 150 มล. หรือเบียร์ 330 มล. ต่อวัน ผู้ชายได้ไม่เกินสองเท่า ส่วนเครื่องดื่มหวานอัดลม แม้ยังไม่ยืนยันว่าเป็นสาเหตุโดยตรง แต่ผู้ที่ดื่มบ่อยมีความเสี่ยงภาวะไขมันพอกสูงกว่าอย่างชัดเจน

5) บริโภคน้ำตาลมากเกินไป
น้ำตาลสูงไม่เพียงทำให้น้ำหนักเพิ่ม แต่ยังส่งผลเสียต่อระบบกรองของร่างกายคล้ายแอลกอฮอล์ ระดับน้ำตาลสูงกระตุ้นการสะสมไขมัน แม้ในผู้ที่ไม่ได้อ้วน

6) มองข้ามโรคติดต่อทางเลือดและทางเพศสัมพันธ์

การใช้เข็ม ฉีดโกน แปรงสีฟันร่วมกัน หรือมีเพศสัมพันธ์ไม่ป้องกันกับผู้ที่มีเชื้อไวรัสบางชนิด เสี่ยงต่อการติดเชื้อ หากไม่รักษาอาจกลายเป็นภาวะเรื้อรังและโรคร้ายแรงได้

พลโทอภิชิตย้ำว่า นอกจากหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงแล้ว การตรวจสุขภาพเป็นประจำและการรับวัคซีนตามคำแนะนำแพทย์มีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะการรักษาในระยะเริ่มต้นได้ผลดีกว่ามาก หากมีอาการผิดปกติควรรีบพบแพทย์ ไม่ควรปล่อยให้สุขภาพทรุดลงโดยไม่รู้ตัว