4 ส่วนของปลาที่ อัน.ตร.า.ยม.าก โดยเฉพาะชนิดแรกที่หลายคนยังเชื่อว่าดีต่อสุขภาพ

ส่วนต่าง ๆ เหล่านี้ของปลาอาจเป็นพิษร้ายแรง ควรทิ้งทันทีอย่าฝืนบริโภคก่อนจะสายเกินไป

ปลาเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมด้วยโปรตีนคุณภาพดี โอเมกา-3 รวมถึงวิตามินและแร่ธาตุที่ดีต่อหัวใจ สมอง และระบบภูมิคุ้มกัน อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ทุกส่วนของปลาจะปลอดภัย เนื่องจากปลามีชีวิตอยู่ในน้ำและกินอาหารหลากหลาย จึงสามารถสะสมสารพิษ โลหะหนัก ปรสิต และแบคทีเรียได้ง่าย

1. ถุงน้ำดีปลา

ถุงน้ำดีปลามักถูกเล่าต่อกันในชาวบ้านว่า “บำรุงสายตา” แก้ปวดหลัง หอบหืด หรือช่วยเพิ่มพละกำลัง แต่ในความเป็นจริงนี่คือส่วนที่ ห้ามกินโดยเด็ดขาด

เหตุผลที่อันตราย:
ถุงน้ำดีปลามีสารพิษ เช่น ไซพรินอลซัลเฟต (พบมากในปลาน้ำจืดอย่างปลาหญ้า ปลาคาร์พ ปลาตะเพียน) สารพิษนี้ทนความร้อน ไม่ถูกทำลายด้วยการปรุงสุกหรือแช่สุรา สามารถทำให้ตับและไตเสียหายเฉียบพลัน เลือดออกในอวัยวะภายใน ไตวาย และอาจเสียชีวิตภายในไม่กี่วัน

หน่วยงานด้านความปลอดภัยอาหารเตือนว่า ห้ามใช้ถุงน้ำดีปลาหญ้าน้ำหนักตั้งแต่ 3 กิโลกรัมขึ้นไปโดยเด็ดขาด เพราะจะทำให้เกิดพิษแน่นอน มีผู้ป่วยจำนวนมากต้องเข้ารักษาในโรงพยาบาลจากการกลืนถุงน้ำดีปลาผสมสุรา ส่งผลให้ตับและไตวายอย่างรุนแรง

2. ไข่ปลาปักเป้า

ปลาปักเป้า (หรือที่เรียกว่าปลาบอล) เป็นปลาที่ขึ้นชื่อว่ามีพิษ แม้ในญี่ปุ่นจะมีเมนูฟูกุราคาแพง แต่ต้องปรุงโดยเชฟผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น

เหตุผลที่อันตราย:
พิษหลักคือ เทโทรโดท็อกซิน (TTX) ซึ่งเป็นพิษต่อระบบประสาท รุนแรงกว่าไซยาไนด์ถึง 1,000 เท่า พบมากในไข่ ตับ ผิวหนัง ลำไส้ และอัณฑะ เพียงไข่ปลาปักเป้าประมาณ 100 กรัมก็อาจคร่าชีวิตคนได้จำนวนมาก พิษนี้ไม่ถูกทำลายด้วยความร้อน ปรุงสุกก็ยังคงเป็นพิษ

อาการพิษ:
ชารอบปาก เวียนศีรษะ คลื่นไส้ กล้ามเนื้อเป็นอัมพาต ระบบหายใจล้มเหลว และเสียชีวิตอย่างรวดเร็ว (อัตราการเสียชีวิตสูงถึง 60% หากไม่ได้รับการรักษาทันที)

คำแนะนำ:
ห้ามรับประทานปลาปักเป้าทุกส่วนโดยเด็ดขาด รวมถึงไข่และเนื้อ หากไม่ได้ผ่านการจัดการอย่างมืออาชีพ หลายพื้นที่ยังพบการอาหารเป็นพิษหมู่จากปลาปักเป้าแห้งหรือไข่ปลาปักเป้า

3. เครื่องในปลาทะเล

เครื่องในปลาทะเล (ตับ ลำไส้ เหงือก ไต) มักปนเปื้อนหนักกว่าปลาน้ำจืด เนื่องจากทะเลเป็นแหล่งสะสมสารพิษ

• ลำไส้และเหงือก: มีแบคทีเรีย ปรสิต ของเสีย และสารพิษจากน้ำที่ปนเปื้อน

• ตับและไต: สะสมโลหะหนัก เช่น ปรอท ตะกั่ว แคดเมียม สูงที่สุด โดยเฉพาะในปลาขนาดใหญ่อย่างปลาทูน่า ปลากระโทง ปลากะพงทะเล การกินต่อเนื่องเสี่ยงต่อโรคระบบประสาท มะเร็ง และตับ-ไตวาย

• ปลาทะเลบางชนิดยังอาจมีซิกัวท็อกซิน (พิษจากสาหร่าย) ในเครื่องใน ทำให้เกิดอาหารเป็นพิษจากสัตว์ทะเล

คำแนะนำ:
ควรเอาเครื่องในออกทั้งหมดเมื่อเตรียมปลาทะเลขนาดใหญ่หรือปลาจากแหล่งน้ำปนเปื้อน ตับปลาควรกินเฉพาะปลาที่สะอาดจริง ๆ และควรจำกัดปริมาณ

4. สมองปลา

แม้จะมีไขมันสูงและรสชาติมันอร่อย แต่สมองปลาสามารถสะสมปรอทในปริมาณสูง โดยเฉพาะในปลาขนาดใหญ่

นอกจากนี้ เยื่อสีดำในช่องท้องปลา เป็นแหล่งสะสมสิ่งสกปรกและแบคทีเรีย ควรขูดออกให้สะอาด และโดยทั่วไป ลำไส้ปลา ไม่ว่าจะเป็นปลาน้ำจืดหรือทะเล ถือเป็นส่วนที่สกปรกที่สุด มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนปรสิตสูง ควรหลีกเลี่ยงการบริโภคอย่างยิ่ง