8 ชนิด "ผักโบราณ" มีมานานมาก ประโยชน์เพียบ ราคาไม่แพง

ผักโบราณ คือพืชผักพื้นบ้านที่คนไทยปลูกและบริโภคกันมาหลายชั่วอายุคน แต่ปัจจุบันเริ่มหายไปจากตลาด เพราะผู้คนนิยมผักเมืองนอกหรืออาหารสำเร็จรูปมากขึ้น ทั้งที่จริงแล้วผักพื้นบ้านเหล่านี้มีคุณค่าทางอาหารสูงมาก แถมยังปลูกง่าย ปลอดสารเคมี และสะท้อนภูมิปัญญาไทยที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์

1. ผักติ้ว

ลักษณะ: เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ใบอ่อนสีเขียวอมแดง มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว
ฤดูปลูก: ช่วงต้นฤดูฝน
ภาคที่นิยม: ภาคอีสานและภาคเหนือ
ประโยชน์: ใบอ่อนให้รสเปรี้ยว ใช้แนมกับน้ำพริกหรือใส่แกง ช่วยเพิ่มวิตามินซี เสริมภูมิคุ้มกัน และมีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยชะลอวัย

2. ผักกูด

ลักษณะ: เป็นเฟิร์นชนิดหนึ่งที่ขึ้นตามริมน้ำหรือที่ชื้น มีใบอ่อนขดเป็นวงคล้ายหางกุ้ง
ฤดูปลูก: ปลูกได้ตลอดปี แต่จะงามช่วงหน้าฝน
ภาคที่นิยม: ภาคเหนือ ภาคใต้
ประโยชน์: อุดมด้วยแคลเซียม ธาตุเหล็ก และไฟเบอร์สูง ช่วยบำรุงเลือดและกระดูก นิยมลวกกินกับน้ำพริกหรือทำแกงกะทิ

3. ผักปลัง

ลักษณะ: เป็นไม้เลื้อยลำต้นอวบน้ำ มีทั้งพันธุ์แดงและพันธุ์เขียว
ฤดูปลูก: ปลูกได้ตลอดปี ชอบดินร่วนระบายน้ำดี
ภาคที่นิยม: ปลูกทั่วไปทั่วประเทศ
ประโยชน์: ใบและยอดอ่อนมีเมือกลื่น ช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานดี บำรุงผิวพรรณ และเพิ่มความชุ่มชื้นให้ร่างกาย

4. ผักแขยง

ลักษณะ: เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นเล็ก มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใบมีขนาดเล็กเรียวยาว
ฤดูปลูก: ขึ้นเองตามธรรมชาติในที่ชื้น โดยเฉพาะหน้าฝน
ภาคที่นิยม: ภาคอีสาน
ประโยชน์: มีกลิ่นหอมจากน้ำมันหอมระเหยธรรมชาติ ช่วยขับลม แก้ท้องอืด และช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร นิยมใส่ในลาบ แกงหน่อไม้ หรือก้อย

5. ผักเชียงดา

ลักษณะ: ไม้เถาเลื้อย ใบคล้ายผักตำลึงแต่ขนาดใหญ่กว่า
ฤดูปลูก: ปลูกได้ดีในฤดูฝน
ภาคที่นิยม: ภาคเหนือ
ประโยชน์: มีสารช่วยลดการดูดซึมน้ำตาลในร่างกาย และฟื้นฟูการทำงานของตับอ่อน จึงถูกเรียกว่า “ผักคนเบาหวาน” นิยมลวกจิ้มหรือผัดกับไข่

6. ผักหวานบ้าน

ลักษณะ: ไม้พุ่มสูง ใบอ่อนสีเขียวสด
ฤดูปลูก: ปลูกได้ทุกฤดู ชอบดินร่วนซุย
ภาคที่นิยม: ภาคกลางและภาคอีสาน
ประโยชน์: มีโปรตีนและวิตามินเอสูง ช่วยบำรุงสายตา เสริมภูมิคุ้มกัน นิยมใส่แกงเลียงหรือแกงส้ม

7. ผักเสี้ยน

ลักษณะ: เป็นไม้ล้มลุก ใบเรียวยาว มีดอกสีม่วงอ่อน
ฤดูปลูก: ปลูกได้ในฤดูฝน
ภาคที่นิยม: ภาคเหนือและอีสาน
ประโยชน์: นิยมหมักทำผักเสี้ยนดอง รสเปรี้ยวอร่อย ช่วยขับลมและเจริญอาหาร มีแคลเซียมสูงและช่วยให้ระบบขับถ่ายดี

8. ชะพลู

ลักษณะ: ไม้เลื้อยอายุหลายปี ใบรูปหัวใจ
ฤดูปลูก: ปลูกได้ตลอดปี ชอบร่มเงา
ภาคที่นิยม: ทั่วประเทศ
ประโยชน์: มีเบต้าแคโรทีนสูง ช่วยบำรุงสายตาและผิวพรรณ นิยมใช้ห่อเมี่ยงคำ หรือกินสดกับน้ำพริก

อนุรักษ์ผักโบราณไว้ให้รุ่นต่อไป

ผักโบราณเหล่านี้ไม่เพียงแต่ให้คุณค่าทางอาหารสูง แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยที่สะท้อนถึงความเรียบง่ายและการพึ่งพาธรรมชาติ การปลูกผักพื้นบ้านไว้กินเองช่วยลดสารเคมีในครัวเรือน ประหยัดค่าใช้จ่าย และเป็นการสืบสานมรดกทางอาหารให้คงอยู่ต่อไป

ผักโบราณจึงไม่ใช่เพียงอาหารในความทรงจำ แต่คือเรื่องราวของรากเหง้าความเป็นไทย ที่เราทุกคนสามารถช่วยกันอนุรักษ์ไว้ได้ง่าย ๆ เพียงปลูกไว้กินในบ้าน