ผมหงอกอาจไม่ใช่แค่สัญญาณของความแก่เพียงอย่างเดียว! งานวิจัยใหม่เผย “ร่างกายอาจกำลังป้องกันมะเร็ง”

ผมหงอกอาจไม่ใช่แค่สัญลักษณ์ของความชราหรือความเครียดเท่านั้น งานวิจัยล่าสุดจากมหาวิทยาลัยโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ชี้ว่า การที่ผมเปลี่ยนเป็นสีขาว อาจเป็นปฏิกิริยาป้องกันตามธรรมชาติที่ร่างกายเปิดใช้งานเพื่อยับยั้งการกลายเป็นมะเร็ง

ทีมนักวิจัยได้ตีพิมพ์รายงานในวารสาร Nature Cell Biology โดยระบุว่าเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดสี (McSCs) ในรูขุมขน อาจเข้าสู่สภาวะ "แก่ตัวพร้อมกับการเปลี่ยนแปลง (senescence-coupled differentiation)" หลังจากที่ DNA ได้รับความเสียหาย

สภาวะดังกล่าวทำให้เซลล์หยุดแบ่งตัวและสูญเสียความสามารถในการผลิตเม็ดสี ทำให้ผมเปลี่ยนเป็นสีขาว แต่ในขณะเดียวกันก็ช่วยป้องกันไม่ให้เซลล์นั้นกลายเป็นเซลล์มะเร็ง

จากข้อมูลของสถาบันวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยโตเกียว งานวิจัยนี้ดำเนินการโดยศาสตราจารย์ เอมิ นิชิมูระ และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยาสุอากิ โมริ พวกเขาได้ทำการทดลองในสัตว์และพบว่าเมื่อเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดสีเผชิญกับความเสียหายทางพันธุกรรม จะหยุดตัวเองผ่านกลไกสัญญาณ "p53–p21"

กลไก "ปกป้องตัวเองด้วยการทำลายตัวเอง"

การหยุดตัวเองนี้จะนำไปสู่การเข้าสู่ระยะการแก่ตัวและการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้สูญเสียเม็ดสีและเส้นผมเปลี่ยนเป็นสีขาว ในทางกลับกัน หากกลไกป้องกันนี้ถูกทำลายโดยสารก่อมะเร็งหรือรังสียูวี เซลล์ที่เสียหายอาจหลีกเลี่ยงการถูกกำจัดและแบ่งตัวต่อไป ซึ่งอาจนำไปสู่การพัฒนาของมะเร็งผิวหนังชนิดเมลาโนมาที่ร้ายแรงได้

ศาสตราจารย์นิชิมูระชี้ว่า เซลล์ต้นกำเนิดกลุ่มเดียวกันนี้จะถูกกำหนดชะตาที่แตกต่างกันตามความเครียดและสัญญาณจากสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ "สูญเสียความสามารถในการงอกใหม่จนผมขาว" หรือ "เพิ่มจำนวนอย่างควบคุมไม่ได้จนกลายเป็นเนื้องอก"

งานวิจัยยังเผยว่า ตามปกติแล้ว เซลล์ต้นกำเนิดในรูขุมขนจะเคลื่อนที่ไปมาระหว่างรูขุมขนเพื่อรักษาระดับเม็ดสี แต่หากความสามารถในการเคลื่อนที่นี้สูญเสียหรือเสียหาย ปรากฏการณ์ผมหงอกก็จะเกิดขึ้น

ผมหงอกคือค่าตอบแทนของการรักษาสุขภาพในระยะยาว

กระบวนการ "ปกป้องตัวเองด้วยการทำลายตัวเอง" นี้ แม้จะทำให้ผมสูญเสียสีไป แต่ก็เป็นแนวป้องกันที่ร่างกายเปิดใช้งานเพื่อกำจัดเซลล์ที่อาจเป็นอันตราย ทีมวิจัยเน้นย้ำว่า ผมหงอกไม่ได้หมายความว่า "ป้องกันมะเร็งได้สำเร็จ" แต่เป็นการบ่งชี้ว่าร่างกายได้เปิดใช้งานกระบวนการตามธรรมชาติเพื่อกำจัดเซลล์ที่เสียหายไปแล้ว หากการป้องกันนี้ล้มเหลว เซลล์ต้นกำเนิดที่เสียหายยังคงเพิ่มจำนวนต่อไป ซึ่งอาจเป็นจุดเริ่มต้นของเนื้องอกได้

งานวิจัยนี้เผยให้เห็นความสัมพันธ์ที่สมดุลระหว่างความชรากับมะเร็ง และให้แนวทางใหม่สำหรับการพัฒนากลยุทธ์ในการป้องกันมะเร็งและชะลอวัยในอนาคต

งานวิจัยสรุปว่า ผมหงอกอาจเป็นราคาที่ร่างกายต้องจ่ายเพื่อรักษาสุขภาพในระยะยาว หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ "ผมหงอกไม่ใช่แค่ร่องรอยแห่งวัย แต่เป็นสัญลักษณ์ของการที่ร่างกายกำลังต่อสู้กับมะเร็ง และรักษาความเสถียรของเนื้อเยื่อ"