การนอนในห้องปรับอากาศกลางคืนถือเป็นเรื่องปกติของหลายครัวเรือนในประเทศไทย เพราะช่วยให้พักผ่อนได้สบายขึ้น แม้ในคืนที่อากาศไม่ร้อนจัด แต่หลายคนอาจเลือกตั้งอุณหภูมิของ เครื่องปรับอากาศ (แอร์) ไว้ที่ราว 28 องศา เซลเซียส ด้วยเหตุผลว่า “เพดานอุณหภูมิสูงขึ้น = ประหยัดไฟ” แต่พฤติกรรมนี้อาจเป็นความเข้าใจผิดที่ส่งผลเสียมากกว่าดี

เหตุผลแรกคือ ร่างกายของเรายังต้องใช้พลังงานในการปรับอุณหภูมิภายในร่างกาย เพื่อรักษาอุณหภูมิที่เหมาะสม แม้ว่าแอร์ตั้งไว้ที่ 28 องศา อาจดูว่าไม่เย็นมาก แต่ถ้าอุณหภูมิห้องยังสูงเกินไป — ร่างกายจะทำงานหนักขึ้นเพื่อระบายความร้อน เช่น เหงื่อออกมากขึ้น หัวใจเต้นเร็วขึ้น ซึ่งในภาพรวมอาจหมายถึงการใช้พลังงานไฟฟ้าสูงขึ้น เพราะเครื่องแอร์ต้องเดินนานขึ้นเพื่อรักษาอุณหภูมิที่เหมาะสม

นอกจากนั้น ยังมีปัจจัยเรื่องความชื้นในอากาศ บ้านในประเทศไทยส่วนใหญ่มีความชื้นสูง เมื่ออุณหภูมิห้องสูงและความชื้นสูงร่วมด้วย จะทำให้รู้สึกอึดอัด เหงื่อออกง่าย นอนหลับไม่สบาย – ซึ่งสร้างภาระทั้งต่อร่างกายและต่อการใช้ไฟฟ้า

ดังนั้น คำถามคือ “แล้วควรตั้งอุณหภูมิที่เท่าไรถึงจะเหมาะสม?” ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพและเครื่องปรับอากาศแนะนำว่า อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการนอนหลับในห้องปรับอากาศควรอยู่ระหว่าง 24–26 องศา เซลเซียส พร้อมเปิดพัดลมเบา ๆ ใช้เพื่อช่วยให้ความชื้นถูกไล่ออกจากจุดร่างกายสัมผัสได้เร็วขึ้น การตั้งแบบนี้ช่วยให้ร่างกายไม่ต้องทำงานหนัก และเครื่องแอร์ไม่ต้องใช้พลังงานมากจนเกินควร

การตั้งอุณหภูมิไว้ที่ 24–26 องศา ยังช่วยให้คุณภาพการนอนดีขึ้น เพราะเมื่อร่างกายไม่ต้องเหนื่อยกับการระบายความร้อน ก็จะเข้าสู่ช่วงหลับลึกได้ง่ายขึ้น ซึ่งส่งผลดีต่อการซ่อมแซมร่างกาย การสร้างฮอร์โมนที่สำคัญ และระบบภูมิคุ้มกัน ทั้งยังช่วยลดอาการตื่นกลางดึก นอนหลับต่อได้ดีขึ้นในเช้าวันใหม่

อีกประเด็นที่ควรพิจารณาคือ “ประหยัดไฟ” จริงหรือไม่? เมื่อคุณตั้งแอร์ไว้ที่ 28 องศา อาจดูว่าใช้ไฟน้อยกว่า แต่หากเครื่องแอร์ต้องเดินอย่างต่อเนื่องตลอดคืนเพราะห้องไม่เคยเย็นจนถึงอุณหภูมิที่ร่างกายรู้สึกสบาย คุณก็อาจใช้ไฟมากกว่าการตั้งไว้ที่ 24–26 องศา แต่ว่าเครื่องแอร์เดินในช่วงเวลที่สั้นกว่า เพราะห้องเย็นเร็วและรักษาอุณหภูมิได้ดีขึ้น

สุดท้ายแล้ว พฤติกรรมที่ดีคือ การตั้งอุณหภูมิที่เหมาะสม ตามคำแนะนำข้างต้น พร้อมกับดูแล “บาน / ประตู” ให้สนิท ปิดมุมรั่วของห้อง ใช้ม่านกันแดด / ม่านหนาในห้องนอน เพื่อช่วยลดความร้อนจากภายนอก ติดตั้ง “ตั้งเวลา / โหมด ประหยัดพลังงาน” ของแอร์ และหมั่นล้างกรองแอร์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้เครื่องทำงานมีประสิทธิภาพ

หากคุณตั้งแอร์ไว้ที่ 28 องศา เพราะคิดว่าจะประหยัดไฟ ขอให้ลองเปลี่ยนมาเป็น 24–26 องศา สักคืนหนึ่ง แล้วสังเกตทั้งความรู้สึกและการใช้ไฟดูบ้าง อาจจะพบว่า ความเย็นสบาย และค่าไฟที่ไม่สูงเกินไปกลับมาด้วยกันได้

อย่าลืมว่า การพักผ่อนที่ดีเริ่มจากสิ่งเล็ก ๆ อย่างอุณหภูมิห้อง เพราะร่างกายของคุณแลกคืนความเหนื่อยล้า สุขภาพ และสมรรถภาพ ด้วยการนอนหลับอย่างลึกและเต็มที่ เลือกอุณหภูมิที่ถูกต้อง แล้วคุณจะ “นอนหลับดี – ใช้ไฟไม่บานปลาย” ได้จริงครับ