Cảnh báo! "Máy xông thảo dược" có thể bị nhiễm nấm, gây nguy cơ cho sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách.

Gần đây, nhiều người đã thấy cảnh báo trực tuyến về  "ống hít thảo dược",  đặc biệt là những loại có chứa rễ, vỏ cây hoặc cành cây. Một số người chia sẻ thông tin rằng chúng có thể chứa nấm mốc, và nếu bảo quản lâu ngày hoặc trong điều kiện ẩm ướt, nấm mốc có thể phát triển, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp.

Phó Giáo sư Jessada Denduangboripant,  giảng viên Khoa Sinh học tại Đại học Chulalongkorn, đã làm rõ trên trang Facebook của mình rằng câu chuyện này "có một số căn cứ thực tế", nhưng không có gì đáng lo ngại. Ông giải thích rằng nhiễm trùng phổi do nấm do hít phải chất hít là "hiếm gặp", ngoại trừ những trường hợp hệ miễn dịch của cơ thể rất yếu, chẳng hạn như ở những bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn tiến triển hoặc những người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.    

Có đúng là hít phải sẽ gây nhiễm trùng phổi không?

Có một trường hợp bệnh nhân phát hiện nấm mốc mọc khắp đáy chai thuốc hít, đến mức các bác sĩ phải gửi mẫu đến phòng xét nghiệm để kiểm tra. Họ phát hiện thấy bào tử nấm mốc trong suốt. Vấn đề này đã được thảo luận trong chương trình "Ru Tan Kan Dai" trên kênh ThaiPBS, và đã mời Phó Giáo sư Tiến sĩ Nithipat Chiarakul từ Bệnh viện Siriraj đến để chia sẻ ý kiến.

Tiến sĩ Nithipat giải thích: "Thông thường, phổi của chúng ta có cơ chế phòng vệ chống lại nấm. Một lượng nhỏ nấm xâm nhập vào phổi thường được loại bỏ. Tuy nhiên, nếu nấm xâm nhập vào cơ thể với số lượng lớn, hoặc ở những bệnh nhân có hệ miễn dịch thực sự suy yếu, viêm phổi do nấm có thể xảy ra." Do đó, khả năng một người bình thường mắc nhiễm trùng phổi do nấm do hít phải thuốc hít thảo dược là rất thấp. Điều đáng lo ngại hơn là kích ứng khoang mũi hoặc niêm mạc đường hô hấp.

Nghiên cứu cho thấy một số nhãn hiệu máy xông khí dung bị nhiễm nấm ngay cả trước khi được mở.

Tiến sĩ Jessada trích dẫn thông tin từ chương trình "Sure Before Sharing" của Thông tấn xã Thái Lan, trong đó trình bày thông tin từ nghiên cứu của Phó Giáo sư Tiến sĩ Patcharee Kammarachetkul từ Đại học Huachiew Chalermklao, người đã nghiên cứu tình trạng nhiễm nấm trong các bình xịt thảo dược được bán trên thị trường. Nghiên cứu phát hiện 35 lọ bình xịt từ 15 nhãn hiệu có nấm ở 11 nhãn hiệu,  mặc dù chúng chưa được mở. Đặc biệt, nhóm không có tinh dầu có tỷ lệ nấm cao nhất.

Nhưng cũng có một số tin tốt, vì lượng nấm tìm thấy không  "vượt quá tiêu chuẩn"  được quy định trong các bài thuốc y học cổ truyền Thái Lan.

แล้วเชื้อราที่พบคืออะไร? ในตัวอย่างที่พบเชื้อรา มีทั้งชนิดที่เรียกว่า “เชื้อฉวยโอกาส” เช่น Aspergillus และ Penicillium ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคได้ในบางกรณี และชนิดที่ยังไม่พบรายงานการก่อโรคในคน แต่การพบเชื้อในผลิตภัณฑ์สุขภาพ ย่อมไม่ใช่สิ่งที่ควรละเลย

นอกจากนี้ยังพบว่า น้ำมันหอมระเหยในบางยี่ห้ออาจมีฤทธิ์ช่วยยับยั้งการเติบโตของเชื้อราได้บ้าง แต่ถ้าภาชนะบรรจุไม่สนิท หรือเก็บในที่ชื้น ก็ยังเสี่ยงต่อการปนเปื้อนได้อยู่ดี

วิธีเลือกซื้อและใช้ยาดมสมุนไพรอย่างปลอดภัย

เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยาดมสมุนไพร ผู้บริโภคควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากชัดเจน ระบุส่วนประกอบ วันผลิตและวันหมดอายุอย่างครบถ้วน พร้อมมีเลขทะเบียน อย. ถูกต้องตามกฎหมาย นอกจากนี้ควรตรวจสอบบรรจุภัณฑ์ว่าปิดสนิท ไม่มีรอยรั่วหรือความชื้นสะสม ซึ่งอาจเอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อราได้

เมื่อใช้งาน ไม่ควรเอายาดมไปจ่อใกล้รูจมูกหรือสูดแรงๆ เพราะอาจทำให้สิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจลึกเกินไป ควรปิดฝาขวดให้แน่นทุกครั้งหลังใช้ และเก็บไว้ในที่แห้ง หลีกเลี่ยงแสงแดดหรือบริเวณที่มีความชื้นสูง ยาดมสมุนไพรไม่ควรใช้ร่วมกับผู้อื่นเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค และหากสังเกตเห็นว่าเนื้อสมุนไพรในขวดมีสีหรือกลิ่นเปลี่ยนไปจากเดิม ควรหยุดใช้ทันทีเพื่อความปลอดภัยของตนเอง

ใช้บ่อยเกินไปก็ไม่ดี!!! แม้ยาดมสมุนไพรจะมีคุณประโยชน์ เช่น แก้หวัด คัดจมูก บรรเทาวิงเวียนศีรษะ หรือช่วยให้สดชื่น แต่การใช้มากเกินไปอาจก่อให้เกิดอันตรายโดยไม่รู้ตัว โดยผลเสียที่เกิดขึ้น เช่น

1. ส่วนประกอบของยาดม จะมีสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่ออวัยวะในระบบทางเดิน ได้แก่ จมูกแห้ง โพรงจมูกอักเสบ และปอดอักเสบ
2. ส่วนประกอบของยาดม จะมีสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบประสาท เนื่องจากมีฤทธิ์ที่สามารถกระตุ้นประสาท ซึ่งส่งผลให้เกิดการเสพติดในชนิดที่ไม่รุนแรงได้ อีกทั้งผลเสียจากการเสพติดใช้ดมบ่อยๆ จะทำให้เสียบุคลิกภาพ
3. การใช้ยาดมร่วมกับผู้อื่น มีความเสี่ยงในการติดเชื้อบริเวณจมูก โดยเฉพาะยาดมที่มีลักษณะผลิตภัณฑ์แบบหลอด
4. อาจเกิดอุบัติเหตุจากการใช้ยาดมได้ เช่น หากยาดมกระเด็นเข้าตา จะทำให้ดวงตาเกิดการระคายเคืองได้ หรือหากยาดมกระเด็นเข้าปาก จะทำให้ลิ้น และช่องปากเกิดความแสบร้อนได้

อ.เจษฎา เคยโพสต์เตือนว่า การใช้ยาดมมากๆ หรือดมติดเป็นนิสัย อาจกระตุ้นระบบประสาท ทำให้เสพติด หรือระคายเคืองโพรงจมูกและปอดในระยะยาว อีกทั้งยังอาจทำให้เสียบุคลิก เช่น ชอบถือยาดมไว้ตลอดเวลา

ใครบ้างที่ควรหลีกเลี่ยงยาดม?

1. เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 6 ปี
2. ผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับโพรงจมูก เช่น ผู้ป่วยโรคโพรงจมูกอักเสบ ผู้ป่วยโรคไซนัสอักเสบ และผู้ป่วยที่ติดเชื้อในโพรงจมูก
3. สตรีตั้งครรภ์ หรืออยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาดม
4. ผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาดม เช่น ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ป่วยโรคหัวใจ ผู้ป่วยโรคหอบหืด และผู้ป่วยโรคหลอดลมอักเสบ

ดมได้ แต่ต้องมีสติ! ยาดมสมุนไพรไม่ใช่ของอันตราย หากเลือกใช้ให้ถูกวิธีและเหมาะสมกับสถานการณ์ การเลือกผลิตภัณฑ์ที่น่าเชื่อถือ รู้จักดูแลรักษาให้ดี และไม่ใช้พร่ำเพรื่อ ก็สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัย ในขณะเดียวกัน ก็ไม่ควรมองข้ามคำเตือนจากงานวิจัยและผู้เชี่ยวชาญ เพราะบางครั้งสิ่งที่ดูเล็กน้อย อาจส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาวได้โดยไม่ทันตั้งตัว

• สื่อนอกยังทำเฉลย "นักกีฬาไทยดมอะไร?" ก่อนคว้าเหรียญโอลิมปิก เตรียมฟีเวอร์ของจริง!
• Tiến sĩ Jessada đã đăng tin về việc các bác sĩ phát hiện "những thanh màu trắng giống thạch" trong máu của những người đã tiêm vắc-xin COVID. Chúng là gì?!