เปิดชีวิต “ปลาแสงอาทิตย์” สิ่งมีชีวิตที่น่าสงสารที่สุดในโลกแห่งท้องทะเล ว่ายช้า-ปรสิตเกาะเต็มตัว ถูกแทะยังไม่หนี 

ในท้องทะเลลึกยังมีสิ่งมีชีวิตหนึ่งชนิดที่นักวิทยาศาสตร์ยกให้เป็น “ปลาที่น่าสงสารที่สุดในโลก” นั่นคือ ปลาโมลาโมลา หรือที่รู้จักกันทั่วไปว่า ปลาแสงอาทิตย์ (Ocean Sunfish) ปลาขนาดมหึมาที่เกิดมาแสนอาภัพ ทั้งว่ายน้ำไม่คล่อง ถูกนักล่ารุมทำร้าย และมีปรสิตเกาะทั่วร่างจนแทบไม่เหลือพื้นที่ผิวหนัง แม้แต่ถูกแทะเล่นยังป้องกันตัวเองไม่ได้ ถูกขนานนาม ของเล่นแห่งท้องทะเล

ทำความรู้จักยักษ์ใหญ่แห่งท้องทะเลที่ว่ายน้ำช้าที่สุดตัวนี้กัน

ปลาแสงอาทิตย์อาศัยอยู่ในมหาสมุทรเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก ลำตัวแบนกลมคล้ายแผ่นเหล็ก มีผิวสีเงินหยาบคล้ายโลหะ เคลือบด้วยเมือกหนาเป็นเกราะป้องกัน แต่จุดอ่อนสำคัญคือ “มันไม่มีหาง” จึงบังคับทิศทางได้ยากและว่ายน้ำได้อย่างเชื่องช้า โดยต้องพึ่งครีบหลังและครีบก้นในการเคลื่อนที่

แม้จะดูอุ้ยอ้าย แต่ปลาแสงอาทิตย์ถือเป็นปลากระดูกแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลก ตัวโตเต็มวัยมีความยาวได้ถึง 14 ฟุตในแนวตั้ง และ 10 ฟุตในแนวนอน น้ำหนักมากกว่า 2,300 กิโลกรัม เรียกได้ว่าหนักเท่ารถยนต์หนึ่งคันเลยทีเดียว

ชอบอาบแดดจนถูกเข้าใจผิดว่าเป็นฉลาม หรือไม่ก็ปลาตาย

นิสัยเด่นของปลาแสงอาทิตย์คือการชอบขึ้นมาลอยตัวบนผิวน้ำเพื่ออาบแดด จึงได้ชื่อว่า “Sunfish” แต่ครีบหลังขนาดใหญ่ของมันมักโผล่ขึ้นเหนือน้ำ ทำให้หลายครั้งถูกนักท่องเที่ยวเข้าใจผิดว่าเป็นครีบฉลาม จนถูกทำร้ายโดยไม่ตั้งใจ แต่บางครั้งความลอยนิ่งของมันก็ทำให้เข้าใจว่าเป็นปลาตาย

อาหารหลักของมันคือแมงกะพรุน ปลาขนาดเล็ก และสาหร่ายทะเลต่าง ๆ ทว่าด้วยความเชื่องช้า มันจึงตกเป็นเหยื่อของนักล่าทะเลอยู่บ่อยครั้ง โดยเฉพาะสิงโตทะเล ฉลาม และวาฬเพชฌฆาต ซึ่งบางครั้งสิงโตทะเลจะกัดครีบของมันแล้วโยนเล่นเหมือนของเล่นลอยน้ำ เป็นแผลเหวอะหวะแล้วจากไป เป็นภาพที่ทั้งแปลกและน่าสงสารในเวลาเดียวกัน

เหยื่อของธรรมชาติและโรคภัย

นอกจากจะถูกล่าจนแทบไม่มีโอกาสรอดชีวิตแล้ว ปลาแสงอาทิตย์ยังต้องทนทุกข์จากการเป็นเจ้าบ้านของปรสิตนานาชนิด มีรายงานว่าปลาชนิดนี้เป็นหนึ่งในสัตว์ที่มีปรสิตเกาะมากที่สุดในโลก ส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอและป่วยได้ง่าย ทำให้นักวิจัยบางคนถึงกับเรียกมันว่า “ปลาที่เศร้าที่สุดในมหาสมุทร”

สิ่งมีชีวิตที่ธรรมชาติไม่ได้ใจร้าย แต่ออกแบบมาให้เปราะบาง

แม้ปลาแสงอาทิตย์จะดูเป็นปลาที่อาภัพ ทั้งว่ายน้ำไม่เก่ง ถูกล่า ปรสิตรุมเร้า และป่วยง่าย แต่ก็เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศทะเล เพราะมันช่วยควบคุมจำนวนแมงกะพรุนและแพลงก์ตอน หากมันสูญพันธุ์จริง ๆ สมดุลของมหาสมุทรอาจเปลี่ยนไปอย่างมาก