หลายคนที่ปลูกบวบไว้กินเองที่บ้านมักเจอปัญหา “บวบมีแต่ใบแต่ไม่ออกลูก” ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าหงุดหงิดไม่น้อย เพราะแม้ต้นจะเติบโตแข็งแรง ใบเขียวชอุ่ม แต่กลับไม่เห็นผลผลิตเลยสักลูก สาเหตุของปัญหานี้มีหลายประการ ทั้งเรื่องของดิน น้ำ ปุ๋ย แสงแดด รวมถึงการผสมเกสรที่ไม่สมบูรณ์ แต่ไม่ต้องกังวล วันนี้เรามีวิธีง่าย ๆ และแปลกใหม่ที่ช่วยให้บวบของคุณออกลูกดกเต็มต้นแน่นอน

อันดับแรกต้องเข้าใจนิสัยของ “บวบ” ก่อน บวบเป็นพืชที่มีทั้งดอกตัวผู้และดอกตัวเมียในต้นเดียวกัน แต่การผสมเกสรต้องอาศัยแมลง เช่น ผึ้งหรือแมลงภู่ ถ้าในบริเวณปลูกไม่มีแมลงมากพอ หรืออากาศเย็นชื้นเกินไป ดอกจะไม่ถูกผสม ทำให้ดอกตัวเมียเหี่ยวและร่วงไปโดยไม่ได้ผล วิธีง่าย ๆ ที่ชาวสวนมืออาชีพนิยมใช้คือ “ช่วยผสมเกสรด้วยมือ” โดยเด็ดดอกตัวผู้ แล้วนำไปแตะเกสรตัวเมียเบา ๆ ในตอนเช้า ช่วงที่ดอกเพิ่งบาน วิธีนี้ช่วยเพิ่มโอกาสการติดผลได้ถึง 90%

นอกจากนี้ เรื่องของ “ปุ๋ยและสารอาหาร” ก็สำคัญไม่แพ้กัน หลายคนมักใส่ปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไป ทำให้บวบแตกใบเขียวแต่ไม่ออกดอก ควรปรับมาใช้ปุ๋ยสูตร 10-20-30 หรือ 12-24-12 ซึ่งจะช่วยกระตุ้นให้บวบออกดอกและติดผลดีขึ้น เสริมด้วยปุ๋ยคอกหมัก หรือปุ๋ยอินทรีย์จากเปลือกกล้วย เพื่อเพิ่มโพแทสเซียมให้ต้นแข็งแรงและออกลูกดก

อีกวิธีหนึ่งที่หลายคนไม่เคยรู้คือ “การเด็ดยอดบวบ” เมื่อบวบเริ่มเลื้อยยาวประมาณ 2–3 เมตร ให้เด็ดปลายยอดออก เพื่อกระตุ้นให้ต้นแตกแขนงด้านข้างมากขึ้น แต่ละแขนงจะมีดอกตัวเมียเพิ่มขึ้นหลายดอก ส่งผลให้มีผลผลิตมากกว่าเดิมหลายเท่า วิธีนี้ใช้ได้ผลดีโดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีอุณหภูมิสูงและแสงแดดจัด

อย่าลืมเรื่อง “การรดน้ำ” บวบชอบน้ำแต่ไม่ชอบแฉะ ควรรดน้ำวันละสองครั้ง เช้าและเย็น แต่ไม่ให้ขัง เพราะถ้าน้ำมากเกินไป รากจะเน่าและต้นจะหยุดออกดอก หากอากาศร้อนจัด ควรคลุมโคนต้นด้วยฟางหรือหญ้าแห้ง เพื่อรักษาความชื้นในดิน

สุดท้ายคือ “การดูแลดอกบวบ” หากเห็นว่ามีดอกตัวผู้มากเกินไป ให้เด็ดบางส่วนออก เพื่อให้สารอาหารส่งไปเลี้ยงดอกตัวเมียได้เต็มที่ เมื่อดอกตัวเมียเริ่มติดผลแล้ว ควรคอยพยุงผลด้วยตาข่ายหรือเชือก เพื่อป้องกันผลหักหรือเน่าในช่วงฝนตก

หากทำตามวิธีเหล่านี้ รับรองว่าบวบของคุณจะออกลูกดกเต็มต้น ผลยาวสวยและเก็บกินได้ต่อเนื่องตลอดฤดูปลูก นอกจากจะได้ผลผลิตสดใหม่ปลอดสารพิษแล้ว ยังสร้างความภูมิใจให้คนปลูกอีกด้วย เพราะไม่มีอะไรดีไปกว่าการได้กินผักที่ปลูกด้วยมือของเราเอง