“บวบ” หรือที่บางคนเรียกว่า “น้ำเต้า” เป็นผักพื้นบ้านที่คนไทยคุ้นเคยกันดี นิยมปลูกกันแทบทุกบ้าน เพราะปลูกง่าย โตไว และให้ผลผลิตมาก นอกจากจะมีรสชาติอ่อนนุ่ม ทานได้ทั้งต้ม ผัด แกง หรือชุบแป้งทอดแล้ว ยังอุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย จนหลายคนเรียกกันว่า “โสมของคนจน” เพราะแม้จะเป็นผักบ้าน ๆ แต่สรรพคุณกลับยอดเยี่ยมไม่แพ้สมุนไพรราคาแพงเลยทีเดียว

ในบวบมีสารอาหารสำคัญ เช่น วิตามินซี แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก และใยอาหารสูง ซึ่งช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน ทำให้ผิวพรรณสดใส และช่วยระบบขับถ่ายให้ทำงานได้ดีขึ้น นอกจากนี้ บัวยังมีฤทธิ์เย็น ช่วยลดความร้อนในร่างกาย บรรเทาอาการร้อนใน ปากเป็นแผล หรือไอเรื้อรังได้ดี อีกทั้งยังเหมาะกับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก เพราะให้พลังงานต่ำและมีน้ำมาก ทำให้อิ่มง่ายแต่ไม่อ้วน

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้บวบจะมีประโยชน์มาก แต่ก็มี 3 สิ่งที่ไม่ควรกินคู่กัน เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อร่างกายได้

1. บวบกับกุ้ง:
หลายคนชอบทำเมนู “แกงบวกใส่กุ้ง” เพราะรสชาติเข้ากันดี แต่ในทางสมุนไพรจีนถือว่าทั้งสองมีธาตุเย็นเหมือนกัน หากกินมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องอืด ปวดท้อง หรือแน่นท้อง โดยเฉพาะผู้ที่ม้ามและกระเพาะอ่อนแอ ควรหลีกเลี่ยง หรือใส่ขิงเล็กน้อยเพื่อลดฤทธิ์เย็นของอาหาร

2. บวบกับน้ำผึ้ง:
แม้จะฟังดูไม่น่ามีปัญหา แต่ตามตำราแพทย์แผนจีนระบุว่า บวบและน้ำผึ้งมีฤทธิ์ทางยาไม่เข้ากัน หากกินร่วมกันอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย หรือคลื่นไส้ในบางคน โดยเฉพาะเด็กเล็กและผู้ที่มีระบบย่อยอาหารไม่แข็งแรง ควรกินแยกกันเพื่อความปลอดภัย

3. บวบกับผักโขม:
ผักทั้งสองชนิดนี้อุดมด้วยสารอาหารสูง แต่เมื่อนำมากินพร้อมกัน สารออกซาเลตในผักโขมจะไปขัดขวางการดูดซึมแคลเซียมจากบวบ ทำให้ร่างกายได้รับแร่ธาตุน้อยลง อีกทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในไตหากรับประทานบ่อย ๆ ควรสลับวันกินจะดีกว่า

นอกจากการหลีกเลี่ยงอาหารที่ไม่เข้ากันแล้ว วิธีการปรุงบวบก็สำคัญเช่นกัน ไม่ควรต้มบวบจนเละ เพราะจะทำให้วิตามินและเอนไซม์ที่มีประโยชน์สลายไป ควรปรุงให้พอสุกและรับประทานทันที นอกจากนี้ การเลือกบวบสด ๆ ผลอ่อน ไม่มีรอยดำหรือจุดเหลือง จะให้รสหวานกรอบและได้สารอาหารครบถ้วนที่สุด

บวบถือเป็นผักที่ราคาไม่แพงแต่มีคุณค่ามหาศาล หากรู้จักวิธีกินที่ถูกต้องก็จะได้ประโยชน์สูงสุด ทั้งช่วยล้างพิษ ลดไขมันในเลือด และบำรุงสุขภาพผิวพรรณให้สดใสเหมือนกินโสมราคาแพงเลยทีเดียว ดังนั้นก่อนปรุงอาหารครั้งต่อไป อย่าลืมตรวจดูให้แน่ใจว่าไม่มีส่วนผสม 3 อย่างนี้อยู่ในจานของคุณ เพราะ “ของดี” ถ้าใช้ไม่ถูกวิธี ก็อาจกลายเป็น “ของแสลง” ได้เช่นกัน